Οκτ19 ΔΕΞΙΟΤΗΤΑ 2η: ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΓΝΩΣΗ Το να μπορούμε να συνδεθούμε με τα συναισθήματά μας- να έχουμε δηλαδή μια πλήρη επίγνωση των συναισθημάτων μας λεπτό προς λεπτό καθώς και του τρόπου που επηρεάζουν τις αντιδράσεις μας- είναι το κλειδί για να κατανοήσουμε τόσο τον εαυτό μας, όσο και τους άλλους. Πολλοί άνθρωποι αποσυνδέονται από τα συναισθήματά τους- ειδικά απ’τα δυνατά, βασικά συναισθήματα, όπως ο θυμός, η λύπη, ο φόβος και η χαρά. Αυτό μπορεί να είναι αποτέλεσμα αρνητικών παιδικών εμπειριών μέσω των οποίων διδαχθήκαμε να «σβήνουμε» τα συναισθήματά μας. Αλλά παρ’ όλα αυτά δεν μπορούμε να διαστρεβλώσουμε, να αρνηθούμε ή να ναρκώσουμε τα συναισθήματά μας, δεν μπορούμε να τα εξαφανίσουμε. Είναι πάντα εκεί, είτε το γνωρίζουμε, είτε όχι. Δυστυχώς, χωρίς τη συναισθηματική επίγνωση, δεν είμαστε σε θέση να αντιληφθούμε πλήρως τα κίνητρα και τις ανάγκες μας ή να επικοινωνήσουμε αποτελεσματικά με τους άλλους. Τι είδους σχέση έχετε με τα συναισθήματά σας; Βιώνετε συναισθήματα που «ρέουν» όταν το ένα διαδέχεται το άλλο, καθώς οι εμπειρίες σας αλλάζουν από στιγμή σε στιγμή; Συνοδεύονται τα συναισθήματά σας από σωματικές αντιδράσεις, για παράδειγμα στο στομάχι ή στο στήθος; Βιώνετε διακριτά συναισθήματα, όπως θυμό, λύπη, φόβο, χαρά, τα οποία γίνονται εμφανή από τις εκφράσεις του προσώπου σας; Μπορείτε να βιώσετε έντονα συναισθήματα, τα οποία είναι τόσο δυνατά, ώστε να τραβήξουν τόσο τη δική σας προσοχή, όσο και των άλλων; Δίνετε σημασία στα συναισθήματά σας; Παίζουν ρόλο στις αποφάσεις που παίρνετε; Αν κάποιες από αυτές τις εμπειρίες σάς είναι ανοίκεια, τότε ίσως απορρίπτετε ή «απενεργοποιείτε» τα συναισθήματά σας. Για να είστε συναισθηματικά υγιείς και συναισθηματικά έξυπνοι, χρειάζεται να επανασυνδεθείτε με τα βασικά σας συναισθήματα, να τα αποδεχθείτε και να νιώσετε άνετα μ’ αυτά. Αναπτύσσοντας τη συναισθηματική επίγνωση Η συναισθηματική επίγνωση μπορεί να μαθευτεί σε οποιαδήποτε στιγμή της ζωής μας. Αν δεν έχετε μάθει να διαχειρίζεστε το στρες, είναι το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε. Όταν μπορείτε να διαχειρίζεστε το στρες, θα νιώσετε περισσότερο άνετοι να επανασυνδεθείτε με δυνατά και δυσάρεστα συναισθήματα και να αλλάξετε τον τρόπο που τα βιώνετε και αντιδράτε σ’ αυτά. ΔΕΞΙΟΤΗΤΑ 3η: ΜΗ ΛΕΚΤΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Το να επικοινωνούμε καλά, απαιτεί κάτι περισσότερο από λεκτικές μόνο δεξιότητες. Συχνά, αυτό που λέμε είναι λιγότερο σημαντικό απ’ τον τρόπο που το λέμε ή τα άλλα μη λεκτικά μηνύματα που στέλνουμε (οι χειρονομίες που κάνουμε, ο τρόπος που καθόμαστε, πόσο αργά ή δυνατά μιλάμε, πόσο κοντά στον άλλο στεκόμαστε ή το κατά πόσο έχουμε βλεμματική επαφή). Προκειμένου να κρατήσουμε την προσοχή των άλλων και να αναπτύξουμε σύνδεση κι εμπιστοσύνη πρέπει να γνωρίζουμε και να ελέγχουμε τη γλώσσα του σώματος. Χρειάζεται επίσης να «διαβάζουμε» με ακρίβεια και να ανταποκρινόμαστε στα λεκτικά μηνύματα που μας στέλνουν οι άλλοι. Αυτά τα μηνύματα δε σταματάνε όταν σταματάει κάποιος να μιλάει. Ακόμη κι αν είμαστε σιωπηλοί, συνεχίζουμε να επικοινωνούμε μη λεκτικά. Σκεφτείτε επίσης, αν αυτό που λέτε ταιριάζει μ’ αυτό που αισθάνεστε. Αν επιμένετε «Είμαι καλά», ενώ σφίγγετε τα δόντια σας και κοιτάτε αλλού, το σώμα σας στέλνει ξεκάθαρα το αντίθετο μήνυμα. Τα μη λεκτικά μηνύματα μπορεί να προκαλέσουν μια αίσθηση ενδιαφέροντος, εμπιστοσύνης, ενθουσιασμού κι επιθυμίας για σύνδεση, ή να προκαλέσουν φόβο, σύγχυση, δυσπιστία και αδιαφορία. Τρόποι για να βελτιώσετε τη μη λεκτική επικοινωνία Η επιτυχημένη μη λεκτική επικοινωνία εξαρτάται απ’την ικανότητά σας να διαχειρίζεστε το στρες, να αναγνωρίζετε τα συναισθήματά σας και να καταλαβαίνετε τα μηνύματα που στέλνετε και λαμβάνετε. Όταν επικοινωνείτε: Εστιάστε στο άλλο άτομο. Αν σχεδιάζετε τι θα πείτε μετά, ονειροπολείτε ή σκέφτεστε κάτι άλλο, είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα χάσετε τα μη λεκτικά σημάδια και άλλες λεπτομέρειες της συζήτησης. Διατηρείστε βλεμματική επαφή. Η βλεμματική επαφή δείχνει ενδιαφέρον, διατηρεί τη ροή της συζήτησης και δείχνει ότι υπολογίζετε την αντίδραση του άλλου ατόμου. Δώστε προσοχή στα μη λεκτικά μηνύματα, που στέλνετε και λαμβάνετε, όπως οι εκφράσεις του προσώπου, ο τόνος της φωνής, η στάση του σώματος, οι χειρονομίες, η διάρκεια και ο ρυθμός της συζήτησης. psychotherapyjourney ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ