ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ Ο Πίνακας του εποπτικού υλικού της τάξης γεμίζει από μορφές ηρώων, πολεμικές συρράξεις σε στεριά και θάλασσα, εικόνες μιας άλλης εποχής πολύ μακρινής...Ανεβαίνουμε στη χρονομηχανή μας και ταξιδεύουμε κάποιους αιώνες πριν τότε που ένας νεαρός εικοσιενός χρονών, ο σουλτάνος Μωάμεθ ο Πορθητής, παίρνει την Πόλη. Και η ιστορία αρχίζει κάπως έτσι σαν παραμύθι http://eclass31.weebly.com/25eta-mualpharhotau943omicronupsilon.html#.Vt80cPmLTcs Στον παραπάνω σύνδεσμο μπορείτε να βρείτε ένα πολύ ενδιαφέρον βιντεάκι με τα γεγονότα από την άλωση μέχρι την επανάσταση και να το συζητήσετε στην τάξη. Επίσης ένα ενδιαφέρον βίντεο με απλή αφήγηση και όμορφες εικόνες που παρακολουθήσαμε με τα παιδιά και πραγματικά τους κίνησε το ενδιαφέρον για να συλλέξουν πληροφορίες και εικόνες για επεξεργασία στην τάξη βρήκαμε .ΕΔΩ . Με αφόρμηση αυτό το βίντεο μιλήσαμε για, ακούσαμε, τραγουδήσαμε απόσπασμα από τους "Ελεύθερους Πολιορκημένους" του Δ. Σολωμού. Και φυσικά ακολούθησαν θεατρικά δρώμενα αυτοσχέδια από τα παιδιά. Οι Σουλιώτες, ο κλεφτοπόλεμος, οι κακουχίες, με αποκορύφωμα τη θυσία: Ζάλογγο και Κούγκι... Ένα βίντεο που πάντα εντυπωσιάζει και δεν παραλείπουμε να το βλέπουμε ξανά και ξανά όσα χρόνια και να περάσουν! Η Ιστορία της Επανάστασης μέσα από ζωγραφικούς πίνακες Βρυζάκης, Λύτρας, Ντελακρουά, Scheffer, von Hess, Γκύζης,Θεόφιλος οι ζωγράφοι της επανάστασης. Μαθαίνουμε λίγα πράγματα γι' αυτούς. Τα ερεθίσματα πολλά. Αφήνουμε τα παιδιά να τους παρατηρήσουν και συζητάμε γι' αυτούς. Εστιάζουμε στην απεικόνιση. Ποια ιστορία κρύβεται πίσω από κάθε εικόνα; Αφήνουμε τα παιδιά να δώσουν τη δική τους εξήγηση πριν αναφερθούμε στην πραγματική απεικόνιση. Δίνουν το δικό τους τίτλο πριν ακούσουν τον πραγματικό. Φτιάχνουν τη δική τους ιστορία. Τα παιδιά επιλέγουν έναν πίνακα της αρεσκείας τους και μιλούν γι' αυτόν.Τους παροτρύνουμε: -Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που σκέφτεσαι γι' αυτόν τον πίνακα; - Ποιες μορφές βλέπεις; Τι νομίζεις ότι ετοιμάζονται να κάνουν; - Έχουν όπλα; Τι είδους όπλα; - Τι άλλο παρατηρείς; - Ποια χρώματα κυριαρχούν; - Τι σε εντυπωσίασε σε αυτόν τον πίνακα; - Παρατηρείς κάτι περίεργο, κάτι που δε θα ταίριαζε; - Το θέμα είναι ιστορικό γιατί ζωντανεύει ένα ιστορικό γεγονός. Μπορείς να μαντέψεις ποιο; - Άραγε τι νομίζεις, ο τίτλος έχει σχέση με το θέμα; - Βλέποντας τον πίνακα τι νιώθεις; φόβο; χαρά; ενδιαφέρον; συμπάθεια; Ποια λέξη ταιριάζει σε αυτό που αισθάνεσαι; - Διάλεξε μια λέξη που ταιριάζει στο έργο: εφιάλτης, όνειρο, μαγεία, γούστο, κακοτεχνία, περιπέτεια, συγκίνηση, ταραχή, σκοτάδι...Δίνουμε μια απ' τις λέξεις στα παιδιά να επιλέξουν ή τα αφήνουμε να σκεφτούν ελεύθερα. Σε ομάδες τα παιδιά επιλέγουν έναν πίνακα και τον αναπαραστούν σαν "παγωμένη εικόνα". Φωτογραφίζουμε την παιδική αναπαράσταση και την παραθέτουμε δίπλα στο ζωγραφικό πίνακα. Κάνουμε συγκρίσεις. Αποδίδουν εικαστικά με υλικά της αρεσκείας τους τον πίνακα που τους αρέσει. Τι προηγείται σε κάθε εικόνα, τι ακολουθεί; Τι συναισθήματα μας προκαλεί; Αν μπορούσαμε να γίνουμε κομμάτι κάποιου πίνακα ποιο πρόσωπο θα διαλέγαμε και γιατί; Συζητάμε για την εποχή που σχεδιάστηκαν οι πίνακες. Τα υλικά που χρησιμοποίησαν οι ζωγράφοι, τα χρώματα. Ποιος είναι ο πιο δημοφιλής πίνακας; Τι τους εντυπωσίασε σε αυτόν; Φτιάχνουμε με το σώμα το δικό μας πίνακα εκείνης της εποχής εμπνευσμένοι από όσα έχουμε δει και ακούσει. Δίνουμε τίτλο στον πίνακά μας. Αν θέλουμε το ζωγραφίζουμε. Η Ζωή στα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας Μια εικόνα χίλιες λέξεις... Κόκκινη κλωστή δεμένη και ένα τσολιαδάκι ή μια ελληνοπούλα κούκλα μας διηγείται τη ζωή της εκείνη την εποχή. Πώς ζούσε, πως περνούσε τη μέρα της, πώς ντυνόταν, με τι έπαιζε, αν πήγαινε σχολείο, κλπ... Τα παιδιά της θέτουν ερωτήσεις αφού τελειώσει τη διήγησή της και κάνουν διάλογο μαζί της. Με τη σειρά της μας κάνει ερωτήσεις για τη δική μας ζωή και κάνουμε συγκρίσεις "το ΤΟΤΕ και το ΤΩΡΑ στη συζήτηση". Η ήρεμη καθημερινότητα στην Τουρκοκρατούμενη Ελλάδα Η Άλλη όψη της της Οθωμανικής κυριαρχίας μέσα και έξω από το σαράι και οι Έλληνες που ζούσαν αναγκαστικά κοντά στους Τούρκους αφέντες Χαρέμια Σκλαβοπάζαρα Τρομοκρατία - Χαράτσια Παιδομάζωμα - γενίτσαροι Βασανιστήρια Έλληνες προεστοί και Τούρκοι πασάδες Οι Έλληνες που αγωνίζονται κρυφά "Φεγγαράκι μου λαμπρό φέγγε μου να περπατώ..." Ένα πολύ όμορφο ποίημα προς επεξεργασία. Βέβαια στο νηπιαγωγείο δεν το διαβάζουμε όλο στα παιδιά. Εμείς συνήθως εκμεταλλευόμαστε τις δυο πρώτες στροφές και την τελευταία. Γεμάτες εικόνες και μηνύματα κατάλληλα για τις ηλικίες των παιδιών μας. «Αλάβαστρα» Ιωάννης Πολέμης Απ’ έξω μαυροφόρ’ απελπισιά, πικρής σκλαβιάς χειροπιαστό σκοτάδι και μὲσα στη θολόχτιστη εκκλησιὰ (στην εκκλησιά, που παίρνει κάθε βράδυ την όψη του σχολειού) το φοβισμένο φως του καντηλιού τρεμάμενο τα όνειρα τα αναδεύει και γύρω τα σκλαβόπουλα μαζεύει. Εκεί καταδιωγμένη κατοικεί του σκλάβου η αλυσόδετη πατρίδα· βραχνὰ ο παπὰς ο δάσκαλος εκεί θεριεύει την αποσταμένη ελπίδα με λόγια μαγικά˙ εκεί η ψυχὴ πικρότερο αγρικά τον πόνο της σκλαβιάς, της, εκεί βλέπει τι έχασε, τι έχει, τι της πρέπει. Κι απ’ την εικόνα του Χριστού ψηλά, που εβούβανε τα στόματα των πλάνων και ρίχνει και συντρίβει και κυλά στην άβυσσο τους θρόνους των τυράννων κι απὸ τη σιγαλιά, που δένει στο λαιμὸ πνιγμού θηλειὰ κι απ’ των προγόνων τ’ άφθαρτα βιβλία, που δείχνουν τα πανάρχαια μεγαλεία. Ένας ψαλμός ακούγεται βαθὺς σε μελωδίες ενὸς κόσμου άλλου κι ανατριχιάζει ακούοντας καθείς προφητικὰ τα λόγια του δασκάλου με μια φωνή βαριά: «Μη σκιάζεστε στα σκότη. Η λευτεριά, σα της αυγής το φεγγοβόλο αστέρι, της νύχτας το ξημέρωμα θα φέρει». Άλλη μια ιστορία ξεπηδά μέσα από τους πίνακες εκείνης της εποχής. Το φανταστικό μπλέκεται με το πραγματικό και έτσι ξετυλίγεται η ιστορία του "Κρυφού Σχολειού". Τα πρόσωπα που κυριάρχησαν στον Αγώνα ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ ΟΙ ΦΙΛΙΚΟΙ: ΤΣΑΚΑΛΩΦ - ΞΑΝΘΟΣ - ΣΚΟΥΦΑΣ ΗΡΩΕΣ ΚΑΙ ΗΡΩΙΔΕΣ Τα παιδιά επιλέγουν έναν ήρωα, συλλέγουν πληροφορίες και μιλούν γι' αυτόν. Τι ξεχωρίζουν από αυτόν τον ήρωα και γιατί το θαυμάζουν. Τι θα τον ρωτούσαν αν μπορούσαν να τον συναντήσουν. ΗΡΩΕΣ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ ΡΗΓΑΣ ΒΕΝΕΣΤΙΝΛΗΣ- ΦΕΡΡΑΙΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΣ ΚΟΡΑΗΣ ΛΟΡΔΟΣ ΒΥΡΩΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΒΑΛΑΩΡΙΤΗΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ ΘΟΥΡΙΟΣ ΤΟΥ ΡΗΓΑ Μαθαίνουμε να το απαγγέλουμε και να το τραγουδάμε. Το αποδίδουμε κινητικά σα μικρό θεατρικό δρώμενο. Το αποδίδουμε σαν πεζό παραμύθι Παίζουμε με τους στίχους αλλάζοντας τη σειρά λέξεων και προτάσεων για να δούμε αν θα αλλάξει το νόημα. Πχ. "Ως πότε παλικάρια-στις ράχες στα βουνά, μονάχοι σαν λιοντάρια - θα ζούμε στα στενά; Χρησιμοποιούμε καρτέλες. Κάθε στίχος μια καρτέλα. Αρχικά το απαγγέλουμε και τα παιδιά τοποθετούν με τη σειρά κάθε στίχο. στη συνέχεια αλλάζουμε στίχους και το διαβάζουμε κάθε φορά αλλαγμένο προσπαθώντας να βγάλουμε νόημα.Πχ. Ως πότε παλληκάρια, θα ζούμε στα στενά;Κάλλιο είναι μιας ώρας ελεύθερη ζωή, παρά σαράντα χρόνους, σκλαβιά και φυλακή, μονάχοι σαν λιοντάρια, στες ράχες στα βουνά. Ή Μονάχοι σαν λιοντάρια, στες ράχες στα βουνά., ως πότε παλληκάρια, θα ζούμε στα στενά. Μαθαίνουμε να ξεχωρίζουμε τις παρομοιώσεις, μεταφορές στο ποίημα. Ο Θούριος ολόκληρος Ως πότε παλληκάρια, θα ζούμε στα στενά, μονάχοι σαν λιοντάρια, στες ράχες στα βουνά; Κάλλιο είναι μιας ώρας ελεύθερη ζωή, παρά σαράντα χρόνους, σκλαβιά και φυλακή. Σπηλιές να κατοικούμε, να βλέπουμε κλαδιά, να φεύγωμ’ απ’ τον κόσμο, για την πικρή σκλαβιά; Κάλλιο είναι μιας ώρας ελεύθερη ζωή, παρά σαράντα χρόνους, σκλαβιά και φυλακή. Να χάνωμεν αδέλφια, πατρίδα και γονείς, τους φίλους, τα παιδιά μας, κι όλους τους συγγενείς; Κάλλιο είναι μιας ώρας ελεύθερη ζωή, παρά σαράντα χρόνους, σκλαβιά και φυλακή. Τι σ’ ωφελεί αν ζήσεις, και είσαι στη σκλαβιά; στοχάσου πως σε ψένουν, καθ’ ώραν στην φωτιά. Βεζύρης, δραγουμάνος, αφέντης κι αν σταθείς ο τύραννος αδίκως σε κάμνει να χαθείς. Δουλεύεις όλη ημέρα, σε ό,τι κι αν σε πει, κι αυτός πασχίζει πάλιν, το αίμα σου να πιει. Ο Σούτζος, κι ο Μουρούζης, Πετράκης, Σκαναβής Γκίκας και Μαυρογένης, καθρέπτης, είν’ να ιδείς. Ανδρείοι καπετάνοι, παπάδες, λαϊκοί, σκοτώθηκαν κι αγάδες, με άδικον σπαθί. Κι αμέτρητοι άλλοι τόσοι, και Τούρκοι και Ρωμιοί, ζωήν και πλούτον χάνουν, χωρίς καμιά αφορμή. Ελάτε με έναν ζήλον, σε τούτον τον καιρόν, να κάμωμεν τον όρκον, επάνω στον σταυρόν. Συμβούλους προκομμένους, με πατριωτισμόν να βάλωμεν εις όλα, να δίδουν ορισμόν. Οι νόμοι να ’ ν ’ ο πρώτος, και μόνος οδηγός, και της πατρίδος ένας, να γένει αρχηγός. Γιατί κι η αναρχία, ομοιάζει την σκλαβιά, να ζούμε σαν θηρία, είν’ πιο σκληρή φωτιά. Και τότε με τα χέρια, ψηλά στον ουρανόν ας πούμ’ απ’ την καρδιά μας, ετούτα στον Θεόν. Ω βασιλεύ του κόσμου, ορκίζομαι σε Σε, στην γνώμην των τυράννων, να μην έλθω ποτέ. Μήτε να τους δουλεύσω, μήτε να πλανηθώ, εις τα ταξίματά τους, για να παραδοθώ. Εν όσο ζω στον κόσμον, ο μόνος μου σκοπός, για να τους αφανίσω, θε να `ναι σταθερός. Πιστός εις την πατρίδα, συντρίβω τον ζυγόν, αχώριστος για να `μαι, υπό τον στρατηγόν. Κι αν παραβώ τον όρκον, ν’ αστράψ’ ο ουρανός, και να με κατακόψει, να γένω σαν καπνός. Σ’ ανατολή και δύση, και νότον και βοριά, για την πατρίδα όλοι, να `χωμεν μια καρδιά. Στην πίστην του καθ’ ένας, ελεύθερος να ζει, στην δόξαν του πολέμου, να τρέξωμεν μαζί. Βουλγάροι κι Αρβανίτες, Αρμένιοι και Ρωμιοί, Αράπηδες και άσπροι, με μια κοινήν ορμή, Για την ελευθερίαν, να ζωσωμεν σπαθί, πως είμαστ’ αντρειωμένοι, παντού να ξακουσθεί. Όσοι απ’ την τυραννίαν, πήγαν στην ξενιτιά στον τόπον του καθ’ ένας, ας έλθει τώρα πια. Και όσοι του πολέμου, την τέχνην αγροικούν Εδώ ας τρέξουν όλοι, τυρράνους να νικούν. Η Ρούμελη τους κράζει, μ’ αγκάλες ανοιχτές, τους δίδει βιό και τόπον, αξίες και τιμές. Ως ποτ’ οφικιάλιος, σε ξένους Βασιλείς; έλα να γένεις στύλος, δικής σου της φυλής. Κάλλιο για την πατρίδα, κανένας να χαθεί ή να κρεμάσει φούντα, για ξένον στο σπαθί. Και όσοι προσκυνήσουν, δεν είναι πια εχθροί, αδέλφια μας θα γένουν, ας είναι κι εθνικοί. Μα όσοι θα τολμήσουν, αντίκρυ να σταθούν, εκείνοι και δικοί μας, αν είναι, ας χαθούν. Σουλιώτες και Μανιάτες, λιοντάρια ξακουστά ως πότε στες σπηλιές σας, κοιμάστε σφαλιστά; Μαυροβουνιού καπλάνια, Ολύμπου σταυραητοί, κι Αγράφων τα ξεφτέρια, γεννήστε μια ψυχή. Ανδρείοι Μακεδόνες, ορμήσετε για μια, και αίμα των τυράννων, ρουφήξτε σαν θεριά. Του Σάββα και Δουνάβου, αδέλφια Χριστιανοί, με τα άρματα στο χέρι, καθ’ ένας ας φανεί, Το αίμα σας ας βράσει, με δίκαιον θυμόν, μικροί μεγάλοι ομώστε, τυράννου τον χαμόν. Λεβέντες αντρειωμένοι, Μαυροθαλασσινοί, ο βάρβαρος ως πότε, θε να σας τυραννεί. Μην καρτερείτε πλέον, ανίκητοι Λαζοί, χωθείτε στο μπογάζι, μ’ εμάς και σεις μαζί. Δελφίνια της θαλάσσης, αζδέρια των νησιών, σαν αστραπή χυθείτε, χτυπάτε τον εχθρόν. Της Κρήτης και της Νύδρας, θαλασσινά πουλιά, καιρός είν’ της πατρίδος, ν’ ακούστε την λαλιά. Κι όσ’ είστε στην αρμάδα, σαν άξια παιδιά, οι νόμοι σας προστάζουν, να βάλετε φωτιά. Με εμάς κι εσείς Μαλτέζοι, γενείτε ένα κορμί, κατά της τυραννίας, ριχθείτε με ορμή. Σας κράζει η Ελλάδα, σας θέλει, σας πονεί, ζητά την συνδρομήν σας, με μητρική φωνή. Τι στέκεις Παζβαντζιόγλου, τόσον εκστατικός; τινάξου στο Μπαλκάνι, φώλιασε σαν αητός. Τους μπούφους και κοράκους, καθόλου μην ψηφάς, με τον ραγιά ενώσου, αν θέλεις να νικάς. Συλήστρα και Μπραίλα, Σμαήλι και Κιλί, Μπενδέρι και Χωτήνι, εσένα προσκαλεί. Στρατεύματα σου στείλε, κι εκείνα προσκυνούν γιατί στην τυραννίαν, να ζήσουν δεν μπορούν. Γκιουρντζή πια μη κοιμάσαι, σηκώσου με ορμήν, τον Προύσια να μοιάσεις, έχεις την αφορμήν. Και συ που στο Χαλέπι, ελεύθερα φρονείς πασιά καιρόν μη χάνεις, στον κάμπον να φανείς. Με τα στρατεύματά σου, ευθύς να σηκωθείς, στης Πόλης τα φερμάνια, ποτέ να μη δοθείς. Του Μισιριού ασλάνια, για πρώτη σας δουλειά, δικόν σας ένα μπέη, κάμετε βασιλιά. Χαράτζι της Αιγύπτου, στην Πόλη ας μη φανεί, για να ψοφήσει ο λύκος, όπου σας τυραννεί. Με μια καρδιά όλοι, μια γνώμη, μια ψυχή, χτυπάτε του τυράννου, την ρίζα να χαθεί. Να ανάψουμε μια φλόγα, σε όλην την Τουρκιά, να τρέξει από την Μπόσνα, και ως την Αραπιά. Ψηλά στα μπαϊράκια, σηκώστε τον σταυρόν, και σαν αστροπελέκια, χτυπάτε τον εχθρόν. Ποτέ μη στοχαστείτε, πως είναι δυνατός, καρδιοχτυπά και τρέμει, σαν τον λαγόν κι αυτός. Τριακόσιοι Γκιρτζιαλήδες, τον έκαμαν να ιδεί, πως δεν μπορεί με τόπια, μπροστά τους να εβγεί. Λοιπόν γιατί αργείτε, τι στέκεστε νεκροί; ξυπνήστε μην είστε ενάντιοι κι εχθροί. Πως οι προπάτορές μας, ορμούσαν σαν θεριά, για την ελευθερία, πηδούσαν στη φωτιά. Έτσι κι ημείς, αδέλφια, ν’ αρπάξουμε για μια τα άρματα, και να βγούμεν απ’ την πικρή σκλαβιά. Να σφάξουμε τους λύκους, που στον ζυγόν βαστούν, και Χριστιανούς και Τούρκους, σκληρά τους τυραννούν. Στεργιάς και του πελάγου, να λάμψει ο σταυρός, και στην δικαιοσύνην, να σκύψει ο εχθρός. Ο κόσμος να γλιτώσει, απ’ αύτην την πληγή, κι ελεύθεροι να ζωμεν, αδέλφια εις την γη. ΕΘΝΙΚΟΣ ΥΜΝΟΣ- ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ Τον μαθαίνουμε , τον απαγγέλουμε, τον τραγουδούμε. Συζητάμε για το τι σημαίνει Εθνικός Ύμνος. Έχουν όλες οι χώρες του κόσμου τον δικό τους; Σε ποιεςπεριπτώσεις τον τραγουδάμε ή τον ακούμε; Ακούμε τους εθνικούς ύμνους άλλων κρατών. Για ποιον μιλά-ποιον υμνεί; ο δικός μας; οι άλλοι; Ευκαρία πάλι να συζητήσουμε για τις μεταφορές και τις προσωποποιήσεις στα ποιήματα. Προσπαθούμε να τον αποδώσουμε εικαστικά με ζωγραφική ή μεικτή τεχνική. Ο ΒΡΑΧΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΥΜΑ ΟΡΧΗΣΤΡΙΚΟ Μια μουσική που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη γιορτή σας. Εμείς τη χρησιμοποιούμε σαν μουσική υπόκρουση για απαγγελία του ποιήματος, αν και προτιμήσαμε να το μετατρέψουμε σε παραμύθι για να γίνει πιο κατανοητό στα παιδιά. "Κάποτε σε μια ακροθαλασσιά, κάπου, σε κάποια γωνιά της μικρής μας χώρας, έστεκε αγέρωχος, χρόνια αμέτρητα, ένας μεγάλος βράχος..." ΤΑ ΚΛΕΦΤΟΠΟΥΛΑ Ένα ακόμη τραγούδι για πολλαπλές δραστηριότητες. Γλωσσικές, εικαστικές, κινητικές, μουσικοκινητικές κι ένα έναυσμα για να συζητήσετε για τη δημοτική μας παράδοση και τη δημοτική μουσική. Δίνουμε κι ένα έναυσμα για συζήτηση. Αν ήσουν το μικρό κλεφτόπουλο τι θα σε προβλημάτιζε, γιατί θα ήσουν θλιμμένο; Κρατούν ένα καριοφύλι και του μιλούν τι θα του έλεγαν;Οι απαντήσεις θα σας εκπλήξουν... Κινητικά Παιχνίδια: - Τα παιδιά-κλεφτόπουλα μεταφέρουν μηνύματα στους αγωνιστές μέσα από μια διαδρομή με εμπόδια. Σκοπός να ξεπεράσουν τα εμπόδια και να φτάσουν γρήγορα στον προορισμό τους. Μπορεί να παιχτεί και ανταγωνιστικά σε δυο ομάδες. - Κλέφτες και Οθωμανοί: παίζεται σαν κυνηγητό. Οι Οθωμανοί κυνηγούν τα κλεφτόπουλα που αν αιχμαλωτιστούν οι σύντροφοι προσπαθούν να τους απελευθερώσουν από τη φυλακή. - Στο κρυφό σχολειό: Σαν τυφλόμυγα τα παιδιά ελληνόπουλα προχωρούν ακροπατώντας να πάνε στο κρυφό σχολειό ενώ ένας Τούρκος παραφυλάει όμως με κλειστά τα μάτια για να τα πιάσει πριν φτάσουν στον προορισμό τους. - Κλεφτοπόλεμος: Με εφημερίδες-μπάλες σημαδεύουν και χτυπούν τους αντιπάλους τους. Όποιος χτυπηθεί βγαίνει από το παιχνίδι. Ποιος θα νικήσει στο τέλος; Ορίζουμε χρονικά το παιχνίδι. Πχ. Ξεκινάμε και σταματάμε με το σφύριγμα της νηπιαγωγού. - Φτου Ξελευθερία: Το γνωστό παιχνίδι διαφορετικά. Ένα παιδί "Τούρκος" κυνηγά τα κλεφτόπουλα. Όποιο ακουμπήσει μένει ακίνητο. Για να ελευθερωθεί πρέπει κάποιο "κλεφτόπουλο" να το ακουμπήσει λέγοντας το σύνθημα "Ελευθερία ή Θάνατος" και να το ελευθερώσει πριν προλάβει ο "Τούρκος" να το ακινητοποιήσει κι αυτό. - Συγκεντρώνω τα όπλα: Σχοινί-οχυρό κυκλικό και στη μέση όπλα-μαρκαδόροι ή κονταράκια. Ο Οθωμανός-παιδί φυλάει τα κομμάτια με ένα όπλο-μαντήλι.Οι Έλληνες-παιδιά προσπαθούν να αρπάξουν τα όπλα-μαρκαδόρους. Όποιο παιδί όμως το αγγίξει το μαντήλι- όπλο βγαίνει από το παιχνίδι. Θα καταφέρουν να κλέψουν τα όπλα από τον "Οθωμανό" και να τα πάνε στο λημέρι τους; - Φτιάχνω το λημέρι μου: Τουβλάκια πλαστικά σε δυο χρώματα. Τα παιδιά σε δυο ομάδες σε ορισμένη απόσταση με το σύνθημα- έναρξη τρέχουν να συγκεντρώσουν τα τουβλάκια τους και να φτιάξουν το λημέρι τους. Ποιος θα τα καταφέρει πρώτος; - Μιμητικό παιχνίδι με κονταράκια: Τα παιδιά- κλεφτόπουλα έχουν από ένα κονταράκι- καριοφύλι. Κινούνται με τις εντολές μας.Πχ. Καθαρίζουν το καριοφύλι τους, σημαδεύουν, το κουβαλούν στον ώμο, πάνω από το κεφάλι για να διασχίσουν ένα ποτάμι, στηρίζονται σε αυτό να πηδήσουν ένα εμπόδιο, το χρησιμοποιούν για προσκεφάλι, σέρνονται με αυτό στο χώμα για να μην τους δει ο Οθωμανός, του μιλούν, κλπ. Παίζουμε με τη λέξη"ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ" Έχουμε σκορπισμένα διάφορα γράμματα ανάμεσά τους και τα γράμματα της λέξης που θέλουμε να σχηματίσουμε. Τους λέμε αινίγματα- γρίφους σχετικούς με το θέμα μας. Η απάντηση μας δίνει και το γράμμα που ψάχνουμε- είναι το αρχικό της γράμμα. - Γι' αυτήν αγωνίστηκαν οι Έλληνες το 1821. Ε - λευθερία - Τι έκαναν μεταξύ τους Έλληνες και Οθωμανοί; Π-ολεμούσαν. - Πώς ονομάζουμε όλους αυτούς που πολέμησαν τότε; Α-γωνιστές - Τον λέγανε και Τουρκοφάγο. Ν-ικηταρά - Το μικρό όνομα του Διάκου. Α-θανάσιος - Εκεί έστελναν τις γυναίκες που αιχμαλώτιζαν οι Τούρκοι για να τις πουλήσουν.Σ-κλαβοπάζαρα - Με αυτούς πολέμησαν οι Έλληνες το 1821. Τ-ούρκους - Ήρωας της επανάστασης που το δολοφόνησαν Έλληνες. Α-νδρούτσος - Πολέμησαν γενναία η θυσία τους έμεινε στην ιστορίαπριν παραδοθούν στους Τούρκους. Σ-ουλιώτες - Όλοι αυτοί που πολέμησαν τότε και τους τιμούμε σήμερα. Η-ρωες ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ Το σύνθημα- όρκος που έμεινε στην ιστορία.Θυμόμαστε: Κάθε γραμμή-λωρίδα στη σημαία μας κι μια συλλαβή. Παίζουμε με τα γράμματα. Σχηματίζουμε τις λέξεις. Μπερδεύουμε τα γράμματα και ξανά τις σχηματίζουμε. Το κάνουμε και ανταγωνιστικά δυο δυο παιδιά. Ποιος θα τα καταφέρει πρώτος και σωστά; Κινητικό παιχνίδι: κάθε παιδί έχει ένα γράμμα στο στήθος του. Με τη μουσική: 'Όσο παίζει η μουσική τρέχω, παίζω εδώ κι εκεί. Όταν πάψει η μουσική εκτελώ την εντολή: Μπείτε στη σειρά και σχηματίστε το σύνθημα!" Ακονίζουμε το μυαλό μας Ατομικές και ομαδικές "επαναστατικές" κατασκευές: Επιλέγω και ζωγραφίζω τον ήρωα ή την ηρωίδα που με εντυπωσίασε Ο Εθνικός Ύμνος με την εικαστική ματιά των παιδιών Τσολιάδες και βλαχοπούλες,με ζωγραφική, ψαλίδι και γκοφρέ. Το κρυφό σχολειό με ζωγραφική Καδράκια με σκηνές και πρόσωπα από την Ελληνική Επανάσταση " Η Ελευθερία" του Θ.Βρυζάκη, κάπως αλλιώς. Η Λευτεριά θρηνεί τα παιδιά της Αναπαράσταση του ζωγραφικού πίνακα του Γκύζη, "Το κρυφό σχολειό" Το ίδιο θέμα με ελεύθερη απόδοση των παιδιών και της φαντασίας 'Οι ελεύθεροι πολιορκημένοι" "Αν..." ( Ταξιδεύω στο χρόνο και ζωγραφίζω την απάντηση στην υποθετική πρόταση) "Άνθη παντού πανηγυρίζ' η φύση, η Άνοιξη μοσχοβολεί, στον κόσμο μιαν Ελλάδα θ' απαντήσεις,να ΄χει την Άνοιξη διπλή"