Ik blijf nog even in de Mierikswortel-sfeer want nu ik weer eens een flink gedeelte daarvan uit m'n moestuin heb geoogst en een gedeelte ervan vorige week heb gebruikt voor het maken van bereide Mierikswortel, bleef er nog steeds meer dan genoeg over om óók weer eens een grote portie Meester Tonicum (oftewel Master Tonic) te maken. Een sterk anti-griep middel wat ik eerder (hmm, 5 jaar geleden alweer) eens in een blogpost liet vallen, zie hier. Maar nooit heel uitgebreid aandacht heb gegeven. Master Tonic is een oud en beproefd recept met 6 natuurlijke ingrediënten die samen staan voor een sterk antibacterieel, antiviraal, antiparasitair en antifungaal middel wat van over de hele wereld veel wordt ingezet bij allerlei kwalen, maar met name bij griep en verkoudheden. Volgens het rivm zitten we inmiddels alweer in de 9e week van een griepepidemie, dus wat dat betreft had de timing wel een stuk eerder gekund, maar goed. Nu dacht ik er toevallig weer eens aan vanwege die opgegraven Mierikswortel van afgelopen week, en ter excuus, zelf heb ik deze winter nog altijd geen griep onder de leden gekregen. (heel snel afkloppen!) Allereerst, een tonicum is een gezondheidsversterkend middel maar geen officieel medicijn. Dat wil zeggen, er zijn geen wetenschappelijke bewijzen voor dat het een ziekte daadwerkelijk kan genézen. Wel kan het verlichtend of preventief werken en dat is op zich al veel waard. De vaste ingrediënten bestaan uit gelijke* delen gesnipperde: Mierikswortel, Gember, Knoflook, witte Ui en Spaanse Peper. Afgetopt met rauwe Appelazijn. Alles als het kan uiteraard onbespoten biologisch. *) Er bestaan recepten met afwijkende verhoudingen, net wat je voorhanden hebt waarschijnlijk. Uit het enorme naslagwerk "Groot Handboek der Geneeskrachtige Planten" van Geert Verhelst kun je over deze ingrediënten onder andere het volgende vinden. Mierikswortel: Slijmafdrijvend, slijmoplossend, antiseptisch, antimicrobieel, antibacterieel, infectiewerend, hoestdempend, ontzwellend op de slijmvliezen, rijk aan vitamine C, eetlustopwekkend, spijsverteringsbevorderend, windverdrijvend. Gember: Antiseptisch, ontstekingswerend, pijnstillend, braakstillend, maagversterkend, vaatverwijdend, spijsverteringsverbeterend, eetlustverbeterend, Knoflook: Weerstandsverhogend, antimicrobieel, antiviraal, antifungaal, antiparasitair, versterkend voor hart en bloedvaten Ui: eetlustbevorderend, spijsverteringsbevorderend, immuunstimulerend, antimicrobieel, bloedzuiverend, Spaanse peper: Bloedsomloopverhogend, verwarmend, pijnstillend Natuurlijk zijn dit overigens niet de enige planten met een gunstige geneeskrachtige werking en ik vermoed dat je het recept makkelijk kan aanvullen met allerlei andere planten, kruiden of specerijen. Maar als het gaat om de klassieke Master Tonic, dan zijn dit wel de vaste ingrediënten. Voor mijn recept startte ik met gelijke delen Mierikswortel en Gember en aangezien de Mierikswortel toch wel erg taai is voor je keukenmachine gebruikte ik in eerste instantie de raspfunctie hiervoor. (Dan snipper je het van daaruit daarna wat makkelijker met het S-blad.) Bij elkaar toch wel zo'n 4 kopjes in totaal. (2 Mierikswortel, 2 Gember.) Let ook hier weer op, ook geraspte Mierikswortel is erg scherp voor je ogen. Werk in de buitenlucht of in een goed geventileerde ruimte! Met de hand raspen is daarom wat minder handig. Dat duurt een eeuwigheid en al die tijd hang je toch een beetje boven die scherpe dampen, is afzien hoor. Daarbij snipperde ik nog 4 witte Uien, 2 bollen Knoflook (ook nog uit eigen tuin) en 1 Spaanse peper. Wat die Spaanse peper betreft, dat hadden er officieel meer mogen zijn maar had ik niet in huis. Wel heb ik om dat te compenseren nog een theelepel cayennepoeder er doorheen gedaan en tot slot, als persoonlijke toevoeging, een extra schepje kurkuma (oftewel Geelwortel; ontstekingsremmend, antioxidant, tumorgroeiremmend, leverontgiftend, spijsverteringsbevorderend.) Dit alles wordt vervolgens in een schone glazen pot geschept (met nog wat extra ruimte om goed te kunnen schudden) en afgetopt met rauwe appelazijn, ongefilterd en ongepasteuriseerd, waar de 'moeder' nog in zit. (Te koop bij een biowinkel of lees hier voor het zelf maken van rauwe appelazijn.) Het zuur in de azijn helpt om de werkzame stoffen uit de plantendelen te trekken en brengt meteen nog wat extra gezondheidsbevorderende eigenschappen met zich mee. Als je dit aftreksel voor 2 tot 8 weken laat staan op een donkere koele plek, met 2x daags schudden en daarna filtert, krijg je wat je noemt een medicinale azijn. Het uiteindelijke Meester Tonicum. Dit tonicum kun je op verschillende manieren toepassen. Je kunt het natuurlijk zo uit de pot oplepelen, maar dat kan, afhankelijk van je verhoudingen, toch net wel een tikkie te scherp zijn voor je systeem. Je ogen gaan tranen, je neus lopen, je oren wateren, je hoofd loopt warm aan. Kan wel het gevoel geven dat er lekker wat gebéurt, maar het hoeft niet per se zo hard core. Toegevoegd aan soepen, smoothies, bouillon, sauzen, dressings etc. wordt het al een stuk beter te slikken. Begin met een theelepel per dag en verhoog dat gaandeweg naar een eetlepel. Dan werkt het preventief. Als je een griep onder de leden hebt kan het zelfs tijdelijk opgehoogd worden naar 5x per dag. Alleen nooit op een lege maag, vanwege de scherpte ervan. Eenmaal gefilterd blijft dit Meester Tonicum erg lang goed. Bewaard in de koelkast zelfs jaren. Dus voorlopig zit ik wel snor. Overigens, als laatste extra tip, ik las via deze post van grassfood.me de handige ontdekking om de afzonderlijke ingrediënten elk apart op appelazijn te zetten. (Dus een potje gemberazijn, een potje knoflookazijn etc.) Dat biedt namelijk de mogelijkheid om te gaan inmaken op het moment dat dat specifieke ingrediënt vers op de markt is. Bovendien kun je zo ook je Master Tonic elke keer naar smaak samenstellen vanuit de vloeistoffen. De ene keer wat peperiger, de andere keer wat meer gember. Zo hou je het wat afwisselender. Leek me best wel een slimme truc, al heb ik nu zelf al alles bij elkaar gegooid. Scheelt natuurlijk ook potjes. Wie weet de volgende keer. Wat denken jullie? Zou je zelf zo'n Master Tonic maken of heb je andere middelen waar je op vertrouwt?